Mei 2015 – Bescherming van de zieke werknemer
De Rechtswinkel adviseert:
Stel, u bent op uw werk en alles gaat zoals gebruikelijk tot u plotseling uw knie ernstig verdraait. Omdat u fysiek werk verricht kunt u zich niet of niet meer zo goed als voorheen inzetten op de werkvloer. Nu u thuis op de bank ligt, vraagt u zich af óf en in hoeverre u recht heeft op loon. U kunt immers uw werk niet meer naar behoren uitvoeren en een van de hoofdregels in het arbeidsrecht is; ‘geen werk, geen loon’. De wetgever beschermt de werknemer in een dergelijke situatie om te voorkomen dat de werknemer een periode geen inkomen heeft. Hoe deze bescherming in de wet is vastgelegd, is in hoofdlijnen als volgt te omschrijven.
De werknemer heeft bij ziekte recht op loondoorbetaling van de werkgever. Deze verplichting is er voor de duur van twee jaar en bedraagt 70% van het loon. Er kan bij cao afgeweken worden van deze 70% regel. Afhankelijk van onder welke cao een werknemer valt kan de loondoorbetaling bijvoorbeeld het eerste jaar aangevuld worden tot 100%. Als ‘loon’ dient te worden beschouwd het gemiddelde loon dat de werknemer, wanneer hij niet verhinderd was geweest, gedurende de ziekteperiode had kunnen verdienen. Deze loondoorbetaling door de werkgever is overigens anders dan de uitkering die men ontvangt van de overheid ingevolge de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA). Men maakt in beginsel pas aanspraak op deze uitkering als de twee jaar van de doorbetalingsverplichting van de werkgever verstreken zijn en er nog steeds sprake is van arbeidsongeschiktheid bij de werknemer.
Naast de verplichting om het loon door te betalen moet de werkgever gedurende deze periode de zieke werknemer in staat stellen om zijn werkzaamheden, waar mogelijk, te hervatten. Deze zogenaamde re-integratieplicht is er voor zowel de werkgever als de werknemer. De werknemer is namelijk verplicht mee te werken aan een spoedig herstel om zo snel mogelijk weer aan het werk te kunnen gaan. Het is voor de werknemer van groot belang dat hij meewerkt aan de re-integratie: het recht op doorbetaling van het loon kan namelijk vervallen als de werknemer dit niet of onvoldoende doet. Daarnaast geldt er een ontslagverbod tijdens de ziekteperiode. Een werkgever mag een werknemer niet ontslaan tijdens de ziekteperiode. Er zijn uitzonderingen waardoor het ontslagverbod niet geldt. Werkt de werknemer niet mee met de re-integratieplicht dan geldt dit ontslagverbod bijvoorbeeld niet.
In beginsel is dus de werkgever verplicht het loon door te betalen. Er zijn enkele uitzonderingen opgenomen in de wet waarbij de overheid een uitkering geeft aan werknemers. Bij een uitzendovereenkomst kan hier sprake van zijn. Als u, zoals in de introductie, uw knie verdraait en een uitzendovereenkomst bent aangegaan kan deze automatisch eindigen afhankelijk van de soort uitzendovereenkomst. Omdat u in dit geval geen werkgever meer heeft die uw loon doorbetaalt, heeft u recht op een uitkering uit de Ziektewet tot maximaal twee jaar. Deze uitkering bedraagt in beginsel 70% van het gemiddelde loon over het voorgaande jaar. De Ziektewet is zodoende een vangnet voor o.a. werknemers die arbeidsongeschikt raken en het loon niet van de werkgever doorbetaald krijgen.
Er zijn nog meer uitzonderingen en voorbeelden denkbaar wanneer iemand ziek wordt en niet meer kan werken. Omdat er voor elk geval verschillende uitzonderingen van toepassing kunnen zijn, helpen wij u graag tijdens een van onze spreekuren. Heeft u nog vragen over ziekte in relatie tot uw werk en loon, kom dan gerust eens langs.
Auteur: Luuk Hendriks