December is dé feestmaand van het jaar. Er is Sinterklaas voor de kinderen, Kerstmis voor de familie en een knallende afsluiter van het jaar voor iedereen: Oud & Nieuw. De meeste mensen hebben waarschijnlijk al kerstplannen gemaakt of afgesproken bij wie om middernacht de champagnefles wordt opengetrokken. Vaak wordt het ook laat op zo’n avond. Het is dus belangrijk dat u de volgende dag vrij bent van werk. Het idee heerst dat men vrij is tijdens Kerst of nieuwjaarsdag. Er zou dan iets moeten bestaan als een wettelijk recht op een vrije dag tijdens de feestdagen. Is dat ook? Of kan uw werkgever toch onverwachts uw plannen dwarsbomen? En zo ja, is uw werkgever verplicht om u extra loon te betalen voor uw beschikbaarheid tijdens de feestdagen? Wij pakken de pen erbij en brengen helderheid over de mogelijke werkgeverperikelen tijdens de feestdagen.
Een jurist begint altijd bij het lezen van de wet. Zo doen wij dat ook bij dit onderwerp. Onze wet kent de algemene termijnenwet. In deze wet heeft de wetgever een aantal dagen in het jaar erkend als een officiële feestdag. Hiermee lijkt het erop dat u op basis van deze wet vrij bent van werk, maar is dat ook werkelijk zo? Het antwoord is teleurstellend en volmondig: nee. De algemene termijnenwet zegt namelijk alleen wanneer er sprake is van een officiële feestdag, maar geeft aan werknemers geen recht om dan vrij te zijn. Er bestaat verder geen andere wet die dit wél regelt. U hebt dus helaas geen wettelijk recht om vrij te zijn tijdens Kerst of nieuwjaarsdag.
Hoe is vrij zijn tijdens de feestdagen wel geregeld? De eerste regel is: dicht is dicht. Als het bedrijf waar u werkt is gesloten tijdens de feestdagen, dan hoeft u niet te werken. Daarnaast is het antwoord te vinden in uw arbeidsovereenkomst of cao. Niet de wet, maar uw arbeidsovereenkomst regelt dus of u tijdens de feestdagen vrij bent. Als daarin niets is geregeld, dan moet u verlof aanvragen om vrij te zijn. Met andere woorden, u zal de feestdagen dus helaas moeten overslaan als uw werkgever u geen vrij geeft. De werkgever mag uw verlofaanvraag echter niet zomaar afwijzen. Uw baas moet een ‘gewichtige reden’ hebben. Als u op tijd uw verlof hebt aangevraagd en er voldoende collega’s aanwezig kunnen zijn om het bedrijf te laten draaien, dan kan uw werkgever de verlofaanvraag in principe niet afwijzen.
En wat als u wel moet werken? Heeft u dan recht op extra loon? Ook hierbij biedt onze wet helaas geen helpende hand. De regels hierover vindt u ook terug in uw arbeidsovereenkomst of cao. De meeste werkgevers belonen gelukkig uw inzet tijdens de feestdagen. In de vorm van 150% of 200% loonuitbetaling geven zij u een blijk van waardering. De feestdagen kunnen dus ook geschikt zijn om extra bij te verdienen voor een mooi kerstcadeau.
De wetgever heeft werknemers geen vrijbrief gegeven om vrij te zijn tijdens de feestdagen. Een vrije dag tijdens Kerst is dus geen vanzelfsprekendheid. Gelukkig willen de meeste werkgevers zelf ook met hun familie en vrienden Kerst en Oud & Nieuw vieren. Gezelligheid kent in dat geval geen tijd, waardoor u lekker kunt uitbuiken na een heerlijk kerstmaal óf een extra glas champagne kunt inschenken tijdens de jaarwisseling.
Namens Rechtswinkel Nijmegen-Oost: fijne feestdagen en een gelukkig nieuwjaar!