De moord op Derk Wiersum: een gebeurtenis met een impact op de rechtsstaat. Is dertig jaar celstraf voor de daders genoeg? Hoe kwam de rechter tot dit besluit?
Op 18 september 2019 werd de rechtsstaat opgeschrikt door de moordaanslag op Derk Wiersum. De strafrechtadvocaat werd om half acht ’s ochtends voor zijn eigen huis in Amsterdam geliquideerd. Na een korte woordenwisseling met de schutter werd hij zes keer getroffen door een kogel. Derk Wiersum overleed ter plekke aan zijn verwondingen. Hij laat een vrouw en twee kinderen achter.
Wiersum was de advocaat van kroongetuige Nabil B. in het spraakmakende Marengo-proces. In dit proces staat topcrimineel Ridouan Taghi terecht. Er is geen bewijs dat de moord verband houdt met het Marengo-proces. Voor de moord op Wiersum worden uiteindelijk drie verdachten opgepakt: Giërmo B., Moreno B. en Anouar T. Laatstgenoemde is een neef van Ridouan T. De eerste twee verdachten worden gezien als uitvoerders van de moord. Een van hen is de schutter en de ander is de bestuurder van de vluchtauto. De derde verdachte zou een coördinerende rol hebben gehad bij het voorbereiden van de moord. Hierbij moet gedacht worden aan het regelen van een vluchtauto.
In juli 2021 stonden Giërmo B. en Moreno B. terecht voor het medeplegen van moord in de rechtbank Amsterdam. Met medeplegen wordt bedoeld dat beide verdachten gezamenlijk het strafbare feit hebben gepleegd. De rechtbank besloot op 11 oktober 2021 beide daders dertig jaar celstraf op te leggen, ondanks dat het Openbaar Ministerie (hierna: OM) levenslang had geëist. In dit artikel wordt het strafproces van de moordenaars van Derk Wiersum belicht.
Het strafproces
Na maandenlang politieonderzoek begon op 12 juli 2021 de inhoudelijke behandeling van de strafzaak. Tijdens een inhoudelijke behandeling onderzoekt de rechtbank of de feiten waarvoor de verdachten worden aangeklaagd, kunnen worden bewezen. Het OM was van mening dat beide verdachten als daders in de zaak moesten worden aangewezen. Dit op basis van meerdere bewijsmiddelen. Er is onder andere DNA van de verdachten gevonden in de vluchtauto. Ook is de schutter door getuigen en camerabeelden tegenover het huis van Wiersum gesignaleerd. Bovendien zijn er aanwijzingen dat de moord al ver van tevoren is uitgestippeld. Dit blijkt uit afgetapte telefoongesprekken en het meermaals langsrijden van verdachte auto’s maanden voor de moord. Dit alles is voor het OM genoeg bewijs om een levenslange gevangenisstraf te eisen. Ook wordt er meegenomen dat deze dieptreurige daad een impact heeft gehad op de rechtsstaat. De advocaten van de verdachten staan in het proces lijnrecht tegenover het OM. De advocaten zijn van mening dat wanneer de verdachten schuldig worden bevonden, zij hoogstens een gevangenisstraf van vijftien jaar behoren te krijgen. Zij zetten deze stelling kracht bij door aan te geven dat in soortgelijke strafzaken met meer dodelijke slachtoffers ook geen levenslang werd opgelegd.
Levenslang geëist, 30 jaar opgelegd
Het OM had levenslang geëist tegen de twee verdachten. De rechtbank ging hier niet in mee. Een levenslange gevangenisstraf is volgens de rechtbank niet passend, omdat het in deze zaak gaat om een enkelvoudige moord die is gepleegd door verdachten die niet eerder zijn veroordeeld voor een levensdelict. Een levensdelict is een misdrijf dat iemand pleegt waardoor iemand anders overlijdt. Denk hierbij aan moord. De rechtbank was echter genoeg overtuigd om beide verdachten dertig jaar celstraf op te leggen. Door de rechtbank werden als verzwarende omstandigheden meegewogen dat het gaat om een moordaanslag op een dienaar van de rechtsstaat, dat het gaat om een huurmoord en dat er een inbreuk is gemaakt op het veiligheidsgevoel van de samenleving. Daarbij wil de rechtbank met deze gevangenisstraf voorkomen dat er tegen betaling moorden worden gepleegd. Het respect voor het menselijk leven wordt met huurmoorden miskent, zo meent de rechtbank.
Conclusie
Na de uitspraak van de rechtbank, is het proces nog niet ten einde. Het OM gaat in hoger beroep. Een levenslange gevangenisstraf is volgens het OM een passende straf voor een moord met deze maatschappelijke impact. De veroordeelden willen in hoger beroep de straf van dertig jaar aanvechten. Met welke straf de daders ook de gevangenis in verdwijnen, we kunnen enkel hopen dat het genoeg is om anderen te weerhouden van soortgelijke daden. Strafrechtadvocaten moeten onbezorgd hun werk kunnen doen.
Auteur: Melanie Houtepen