Ga naar de inhoud

Ik heb drie ouders, maar kan dit volgens de wet?

Steeds meer koppels van hetzelfde geslacht willen kinderen krijgen. Het gebeurt soms dat zij een bevriende draagmoeder of zaaddonor vinden die bij het kind betrokken blijft. Maar kunnen zij dan ook wettelijke ouders worden?

Stel je de situatie voor dat Jason en Pim een homokoppel zijn. Ze zijn gelukkig en willen graag samen een kind. Een goede vriendin van Jason, Petra, ziet het wel zitten om draagmoeder te zijn voor Jason en Pim. Petra wil graag betrokken blijven bij de opvoeding van het kind. Ze had namelijk altijd al een kinderwens. Het kind groeit op met en wordt opgevoed door Pim, Jason en Petra tezamen en zal daarom alle drie zien als ouder. De wet stelt echter dat een kind slechts twee ouders kan hebben. Veel koppels met hetzelfde geslacht kampen met het probleem dat het voor hun kind nu niet mogelijk is om meer dan twee ouders te hebben. Een koppel dat bestaat uit twee vrouwen en die een zaaddonor hebben gevonden om een kind te krijgen, hebben hetzelfde probleem. Als de, meestal bevriende, zaaddonor ook vader wil zijn van het kind, zal één van de vrouwen moeten wegvallen als ouder.

Rechten en plichten van de wettelijk ouder

Het wettelijke ouderschap brengt een aantal rechten en plichten met zich mee. Zo ben je als wettelijk ouder verplicht om je kind op te voeden en te verzorgen. Daartegenover heb je als wettelijk ouder het recht om officiële handelingen voor het kind uit te voeren en mogen belangrijke beslissingen over het kind alleen door de wettelijke ouder(s) worden genomen. Tot slot wordt het kind erfgenaam wanneer je wettelijk ouder bent van het kind. Om die redenen kan men het belangrijk vinden om wettelijk ouder te zijn van een kind.

Hoe wordt het wettelijke ouderschap vastgesteld?

Het is belangrijk om te weten dat je niet een biologisch ouder hoeft te zijn om volgens de wet als ouder aangemerkt te kunnen worden. In het geval van Pim, Jason en Petra, is bijvoorbeeld Petra de biologische moeder en is Jason de biologische vader, maar zij hoeven niet direct de wettelijke ouders te zijn. De hoofdregel is dat de moeder uit wie het kind wordt geboren de wettelijke ouder van het kind wordt. In het geval van Pim, Jason en Petra wordt Petra dus wettelijk ouder van het kind. De vader wordt wettelijk vader als de wettelijke moeder getrouwd is met de vader of dat de vader het kind erkent of adopteert. De wet biedt een uitkomst voor koppels met hetzelfde geslacht die zelf het wettelijke ouderschap willen hebben. In het geval van Pim, Jason en Petra, kunnen Pim en Jason tóch beiden wettelijke ouders worden in plaats van Petra. Dit gebeurt vaak door adoptie, waarbij de biologische ouders het wettelijke ouderschap verliezen en de adoptieouders de nieuwe wettelijke ouders worden. Een voorwaarde hiervoor is wel dat Petra haar wettelijk ouderschap verliest. Volgens de wet kunnen er immers maar twee ouders zijn. Het is op dit moment daarom niet mogelijk dat Petra, Pim en Jason alle drie als wettelijk ouder worden aangemerkt.

Voorstel voor meer wettelijke ouders

De regering heeft een Staatscommissie ingesteld om zich te buigen over het probleem van het wettelijke ouderschap. De commissie heeft in het rapport geadviseerd om het

ouderschap uit te breiden tot vier personen. Eén van de redenen hiervoor is de situatie waarin Pim, Jason en Petra zich bevinden. Zij kunnen namelijk niet alle drie wettelijk ouder worden, waardoor zij ook niet de rechten en plichten van een wettelijk ouder hebben. De regering heeft dit plan niet goedgekeurd, omdat er veel haken en ogen aan zitten. Een reden die aangevoerd werd hiervoor is dat het zou kunnen leiden tot complexere opvoedingssituaties en dat er meer conflicten zouden kunnen ontstaan waarbij kinderen klem kunnen komen te zitten. Zowel de Staatscommissie als de regering zijn op zoek naar een nieuwe oplossing, want de uitkomst van meer dan twee wettelijke ouders is waarschijnlijk onvermijdelijk. In de huidige tijd waarin we leven, zien we namelijk steeds meer kinderen die opgroeien met meer dan twee ouders.

Conclusie

Het is belangrijk om vast te stellen wie de wettelijke ouders zijn van een kind, omdat het rechten en plichten met zich meebrengt. Als wettelijke ouder heb je namelijk het recht om belangrijke beslissingen te nemen voor je kind, maar heb je ook de plicht om het kind op te voeden. Voor koppels met hetzelfde geslacht is het niet mogelijk dat de draagmoeder of zaaddonor wettelijk ouder wordt van hun kind als zij zelf wettelijk ouder zijn. De regering erkent de problematiek rondom het wettelijke ouderschap bij koppels van hetzelfde geslacht. Om die reden is een Staatscommissie ingesteld om met een passender alternatief te komen. De commissie heeft in haar rapport een voorstel gedaan tot de mogelijkheid voor meer dan twee wettelijke ouders. De regering heeft dit voorstel echter afgewezen, waardoor de problematiek nog steeds speelt. Hopelijk komt er snel een oplossing voor iedereen die zich in de situatie van Pim, Jason en Petra bevindt.

Auteur: Lysanne Oomen