Met het einde van de bachelor Bedrijfskunde in aantocht wil je toch je leven én je bankrekening weer wat op de rit krijgen. Je schrijft je scriptie niet over een middelmatig interessant onderwerp, maar je zet een praktijkopdracht op met een subtiel gevoel voor eigenbelang: je begint een eigen onderneming! Na inschrijving bij de Kamer van Koophandel ben je er helemaal klaar voor. Je zet een Instagram-pagina op om je bedrijf te promoten en organiseert een winactie zodat niemand om jouw bedrijf heen kan. Twee dagen nadat je actie online ging, ben je benieuwd hoeveel volgers je winactie ondertussen heeft opgeleverd en je logt tijdens een van je laatste werkgroepen even snel in. Tot je schrik is de winactie verwijderd en heb je een waarschuwing van Meta te pakken, het bedrijf achter Instagram en Facebook. Twee dagen later valt er een waarschuwing van de Kansspelautoriteit op de deurmat. Jij bent je van geen kwaad bewust, wat is hier aan de hand?
De kans is groot dat jouw winactie niet voldoet aan de regels. Het komt vaak voor dat op sociale media zogenaamde like, deel en winacties worden opgezet. Regelmatig wordt daarbij geen rekening gehouden met de toepasselijke wet- en regelgeving: de voorwaarden van het platform waarop het gedeeld wordt en de regels van de overheid. Voor winacties die plaatsvinden op platformen zoals Instagram en Facebook moeten we namelijk kijken naar de gebruikersvoorwaarden van, in dit geval het gezamenlijke moederbedrijf, Meta. Daarnaast moet er rekening gehouden worden met de Gedragscode promotionele kansspelen van de overheid en heb je mogelijk ook nog te maken met de Belastingdienst.
#Kansspelautoriteit
Allereerst de regels die altijd gelden als je een winactie organiseert, ongeacht of dit op jouw eigen website is of op een platform zoals Instagram: de Gedragscode van de Kansspelautoriteit. Dit zijn wettelijke regels van de overheid die gelden voor alle kansspelen die dienen ter promotie en dus ook voor jouw winactie gelden. In die regels wordt onderscheid gemaakt tussen een kansspel en een klein kansspel. Een kansspel is klein als de waarde van het prijzenpakket niet hoger is dan € 4.500. De regels zijn dan minder streng. Je hoeft geen algemene voorwaarden op te stellen waarin je exact beschrijft hoe de winactie juridisch precies in elkaar zit, wanneer iemand officieel deelnemer is en hoe je een winnaar gaat kiezen. Ook mag je bij kleine kansspelen vaker een actie organiseren. Bij prijzen van meer dan € 4.500 mag dit namelijk maar één keer per jaar. We gaan er even vanuit dat het prijzenpakket dat jij hebt samengesteld ongeveer € 500 waard is en daarmee dus een klein kansspel is. De meeste winacties vallen hier namelijk onder.
Voor kleine kansspelen geldt dat je in de winactie duidelijk moet maken wat de totale waarde is van het prijzenpakket en hoeveel prijzen er gewonnen kunnen worden. Daarnaast moet het bericht waarin je de winactie verkondigt duidelijk de naam van de organisatie of het product bevatten dat gepromoot wordt. Verder moet de trekking van de winnaar onpartijdig gebeuren en dient dit binnen drie maanden na het einde van de winactie plaats te vinden. Zodra minderjarigen deelnemen aan je winactie moet je nog even extra opletten: je hebt dan namelijk een bijzondere zorgplicht. Je moet bij je winactie rekening houden met wat als normaal wordt gezien bij jongeren. Het is bijvoorbeeld bij een winactie voor minderjarigen niet passend om een auto weg te geven. Bovendien moeten ouders toestemming geven voor deelname aan het kansspel.
Als je niet voldoet aan de wettelijke regels en iemand dient daarover een klacht in bij de Kansspelautoriteit, kan het zijn dat de Kansspelautoriteit handhavingsmaatregelen treft. Dit begint bij een aanwijzing waarin verteld wordt wat je moet veranderen. Volg je deze aanwijzing niet op, kan de Kansspelautoriteit het heft in eigen hand nemen en een zogenaamde last onder bestuursdwang opleggen. Dat betekent met andere woorden: los het op of wij gaan het voor je oplossen en dan zijn de kosten voor jou. Mochten al deze maatregelen niet baten, wordt een bestuurlijke boete opgelegd aan de organisator van de winactie. Dat kan dus een behoorlijk nadelige start voor je start up worden. Waarschijnlijk heb jij niet voldaan aan een van deze voorwaarden waardoor de Kansspelautoriteit jou toch een dringende brief heeft gestuurd om je te waarschuwen.
Geen spam? Like!
Naast al die regels van de overheid heeft Meta aanvullende regels opgesteld voor winacties die op haar platformen worden georganiseerd. Waarschijnlijk vind je het vervelend als je hele tijdlijn volstaat met dezelfde winactie die door iedereen al dertig keer is gedeeld. Meta vindt dit in ieder geval van wel en doet er daarom veel aan om spam te voorkomen. Om die reden is het op Instagram en Facebook verboden om als voorwaarde op te nemen dat iemand je winactie moet delen om te kunnen winnen. Ook een pagina moeten liken of vragen allemaal vrienden te taggen als voorwaarde om te winnen is niet toegestaan. Daarnaast heeft Meta in haar regels opgenomen dat je aangeeft dat het platform niets te maken heeft met jouw winactie door te vermelden dat Meta op geen enkele manier de winactie sponsort, goedkeurt of beheert. Dit kun je bijvoorbeeld aangeven door onderaan je winactie de volgende zin op te nemen: ‘deze winactie wordt op geen enkele wijze gesteund door Instagram’.
Als je je niet aan deze voorwaarden van Meta houdt, is er sprake van contractbreuk. Je bent bewust of onbewust een overeenkomst aangegaan door gebruik te maken van het platform. Bij het aanmaken van je account heb je namelijk die voorwaarden geaccepteerd. Meta kan daarop besluiten je post te verwijderen, je account tijdelijk te blokkeren of zelfs volledig te verwijderen. Ook als deelnemer van de winactie kun je op deze manier bestraft worden, omdat jij meewerkt aan het overtreden van de voorwaarden. Het komt echter bijna niet voor dat Meta bij deelnemers actief handhaaft, maar ze moedigen het natuurlijk niet echt aan. Vandaar dat je het delen niet als voorwaarde voor je deelnemers mag opnemen.
Je vraagt je als startende ondernemer nu vast af wat Meta wel goed vindt, want met een verwijderd account kom je niet heel ver. Een voorwaarde die je mag stellen om te winnen is om een reactie onder het bericht achter te laten, bijvoorbeeld waarom iemand zo graag het product wil winnen, zolang de deelnemer niet verplicht wordt anderen te betrekken. Ook de winactie moeten liken of een bericht moeten sturen aan jouw pagina, mag je als voorwaarde stellen voor deelname. Daarnaast mag je natuurlijk heel veel vragen aan je volgers, zo lang het maar geen voorwaarde is om te kunnen winnen. Je mag bijvoorbeeld wel vragen om in de reacties te laten weten welke vrienden zeker moeten meedoen aan deze actie. In je winactie een zin opnemen zoals ‘delen vinden we leuk!’ is volgens de regels ook toegestaan. Het is in dat geval namelijk geen voorwaarde om te winnen. Doe je dat als deelnemer niet, dan maak je namelijk nog steeds evenveel kans om te winnen.
Kortom, bij het stellen van voorwaarden om te winnen moet je ervoor zorgen dat anderen geen last hebben van jouw winactie als ze dat niet zelf opzoeken. Het verplicht delen of taggen zodat anderen het ongevraagd zien, dat kun je beter achterwege laten. Je volgers bewegen vrijwillig je bericht te delen of vrienden te taggen is geen enkel probleem voor Meta, zo lang het geen voorwaarde voor je deelnemers is waardoor ze een grotere winkans hebben.
@Belastingdienst is je gaan volgen
Wellicht een ongenode volger erbij, maar ook de Belastingdienst heeft haar algoritme goed afgesteld. Voor alle kansspelen met een prijzenpakket dat meer bedraagt dan € 449 is namelijk kansspelbelasting verschuldigd. Dat betekent dat ook jouw winactie ter waarde van € 500 bij hen op de radar komt. Als aanbieder van het kansspel is het jouw taak om die belasting te betalen. Op dit moment bedraagt de kansspelbelasting ongeveer dertig procent van de totale prijzenwaarde. Organiseer je een winactie met een prijs die het drempelbedrag van € 449 niet overstijgt, hoef je geen belasting te betalen.
Auteur: Guus Joosten