Van huisjesmelkers tot illegaal downloaden en van stagevergoedingen tot DUO: studenten komen het recht overal tegen. Op ANS-Online geeft Rechtswinkel Nijmegen-Oost maandelijks uitleg over juridische zaken waar studenten mee te maken krijgen. Deze keer: de voordelen van de Europese Unie.
Wie weleens het nieuws kijkt of de krant leest, kan er niet omheen. De Europese Unie (EU) komt met regelmaat voorbij. In het huidige politieke klimaat wordt er dikwijls kritiek op de EU geleverd. Zo zou Nederland te veel macht hebben overgedragen en zou de Nederlandse financiële bijdrage te hoog zijn. Toch brengt de EU ook veel voordelen met zich mee die wellicht onderbelicht zijn. Op welke manieren hebben studenten profijt van de EU?
De Europese Unie als vredesduif
Het is misschien niet bij iedereen bekend, maar de EU heeft een grote bijdrage geleverd aan vrede in Europa. We duiken in de geschiedenis van de EU en gaan terug naar 18 april 1951. Op die dag is het Verdrag van Parijs gesloten en daarmee is de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) opgericht. De EGKS is de voorloper van de EU. Met het Verdrag van Maastricht is in 1992 de Europese Unie opgericht en vervolgens is indirect de EGKS opgegaan in de Europese Unie.
Tot zover het lesje geschiedenis, maar waarom is de EGKS zo belangrijk? In 1951 was de Tweede Wereldoorlog nog maar net achter de rug. Om de vrede te bewaren hebben België, Frankrijk, Italië, Luxemburg, Nederland en West-Duitsland de EGKS opgericht. De EGKS zorgde voor de opslag en productie van kolen en staal en bracht daarmee voor alle lidstaten een gemeenschappelijke markt tot stand. Deze materialen zijn noodzakelijk voor het produceren van wapens. Zonder kolen en staal geen oorlogsindustrie. Doordat de EGKS de markt voor kolen en staal controleerde, kon geen lidstaat apart oorlogswapens maken en zich tegen de andere lidstaten keren, en met succes! In 2012, zo’n zestig jaar na de oprichting van de EGKS, heeft de EU als bekroning op haar werk de Nobelprijs voor de Vrede gewonnen, omdat de EU zich al die tijd voor vrede heeft ingezet.
Een grenzeloze EU
De EU kent de grootste interne markt ter wereld. De interne markt is een ruimte zonder binnengrenzen. De nationale markten van alle lidstaten zijn als het ware samengesmolten tot één markt. In die markt geldt vrij verkeer van goederen, personen, diensten en kapitaal. Hun bewegingen mogen binnen de EU dus niet beperkt worden. Onder bepaalde omstandigheden kan het vrij verkeer van personen worden beperkt. Denk bijvoorbeeld aan iemand met een epidemische ziekte die een lidstaat wil binnentreden. Specifiek bij het vrije verkeer van personen gelden speciale vereisten voor studenten. Een student moet aan deze vereisten voldoen als hij langer dan drie maanden in een andere lidstaat verblijft, zoals Milan. Milan studeert geschiedenis en gaat gedurende zes maanden naar Parijs toe om daar te studeren en de Franse cultuur te ervaren.
Een Unieburger is iemand die de nationaliteit van een lidstaat heeft. Milan heeft de Nederlandse nationaliteit en is om die reden een Unieburger. Vrij verkeer van personen geldt voor elke Unieburger die reist of verblijft in een lidstaat waarvan die de nationaliteit niet bezit. Unieburgers hebben verschillende rechten. Het uitreisrecht houdt in dat een Unieburger een lidstaat mag verlaten om naar een andere lidstaat te reizen. Het inreisrecht betekent dat een lidstaat op zijn beurt die Unieburger zijn grondgebied moet binnenlaten. Om een beroep te doen op het uitreisrecht en het inreisrecht is slechts een geldig identiteitsdocument vereist.
De voorwaarden voor een geslaagd beroep op het verblijfsrecht zijn afhankelijk van de duur van het verblijf. Voor een verblijf van maximaal drie maanden is ook alleen een geldig identiteitsdocument vereist. Milan gaat echter zes maanden naar Parijs en bij een verblijf tussen de drie maanden en vijf jaar gelden voor studenten speciale vereisten. Ten eerste moet Milan zijn ingeschreven bij een erkende instelling om daar een studie te volgen. Hij staat voor een semester ingeschreven bij Sorbonne Université, dus dat is geregeld. Ten tweede moet Milan een uitgebreide zorgverzekering hebben die eventuele ziektekosten volledig dekt. Vervolgens moet Milan voldoende financiële middelen hebben zodat hij geen uitkering hoeft aan te vragen of op een andere manier aanspraak hoeft te maken op het sociale bijstandsstelsel van Frankrijk. Tot slot kan Frankrijk Milan verplichten om zich in te schrijven bij de bevoegde autoriteiten. De laatste categorie is het permanente verblijfsrecht. Een Unieburger kan een succesvol beroep doen op het permanente verblijfsrecht als hij vijf jaar wettig en onafgebroken in een lidstaat heeft doorgebracht.
Voorlopig geen Nexit
Het blijft een gevoelig punt dat Nederland zijn macht deels aan de EU heeft overgedragen en een hoge financiële bijdrage levert. Het is daarentegen ook belangrijk om stil te staan bij de voordelen die de EU met zich meebrengt. In de afgelopen paar alinea’s zijn kort de interne markt en vrede in Europa uiteengezet en hier is slechts het tipje van de sluier mee opgelicht. Nederland heeft baat bij lidmaatschap van de EU en hopelijk blijft Nexit voorlopig ver op de achtergrond.
Auteur: Lyke Zijlstra