Van huisjesmelkers tot illegaal downloaden en van stagevergoedingen tot DUO: studenten komen het recht overal tegen. Op ANS-Online geeft Rechtswinkel Nijmegen-Oost maandelijks uitleg over juridische zaken waar studenten mee te maken krijgen. Deze keer: een (levens)testament.
We kennen allemaal Frank nog van zijn BV’tje die hij heeft opgericht bij de notaris aan de Oranjesingel. Frank weet succesvol zijn onderneming te combineren met zijn studie. Hij denkt nu al na over hetgeen hij na zijn afstuderen wil doen en is daar al wat dingen voor aan het regelen. Hij heeft namelijk gehoord van zijn notaris dat het verstandig is om daar zo vroeg mogelijk mee te beginnen. Zijn notaris stelt voor om naast een testament ook een levenstestament op te maken. Frank weet eigenlijk niet wat een testament precies inhoudt en van een levenstestament heeft hij nog nooit gehoord, beide klinken als een ver-van-zijn-bedshow. Gezien de achtergrond van de notaris en het feit dat beide testamenten verplicht moeten worden opgemaakt bij de notaris, is hij bij uitstek de juiste persoon om Frank over deze testamentvormen uitleg te geven.
Een levend testament?
Frank heeft eigenlijk alleen nog maar gehoord van een ‘gewoon’ testament dat werkt op het moment van overlijden. Een levenstestament werkt daarentegen al tijdens het leven. Hij vraagt zich af waarom je tijdens het leven al een testament nodig hebt en wat je daar dan precies in regelt. Een goede vraag, want de naam ‘levenstestament’ is nogal misleidend. Nergens in de wet wordt namelijk de term ‘levenstestament’ genoemd. Een levenstestament is in de kern een juridisch figuur die we al kennen, namelijk een volmacht met mogelijk enkele persoonlijke wensen. Bij een levenstestament behartigt de gemachtigde persoon de financiële en medische belangen van Frank. Zo kan hij onder meer regelen wat er gebeurt met zijn BV en of hij überhaupt wel behandeld wil worden op het moment dat er medisch moet worden ingegrepen. Iemand die een levenstestament maakt, wordt een levenstestateur genoemd.
Naast de volmachten, kunnen er ook persoonlijke wensen worden omschreven. Frank kan in een levenstestament onder meer bepalen wat er moet gebeuren met zijn lieftallige huisdieren, Timon & Pumba, en zijn social media accounts. Frank wijst via een levenstestament een of meerdere vertrouwenspersonen aan om zijn belangen te behartigen. Aansluitend kan Frank bepalen dat een vertrouwenspersoon voor bepaalde zaken eerst moet overleggen met iemand anders, voordat een beslissing kan worden gemaakt. Op die manier kan Frank ervoor zorgen dat zijn belangen goed worden behartigd. Frank vindt het nogal wat. Waarom zou je iemand anders machtigen om zulke persoonlijke zaken voor je te regelen? Een levenstestament komt van pas op het moment dat de levenstestateur zelf (tijdelijk) niet meer in staat is om zijn eigen belangen te behartigen. Wordt Frank bijvoorbeeld ernstig ziek of heeft hij een ongeluk gehad, dan kan een levenstestament uitkomst bieden.
Testamentum
In het verlengde van een levenstestament ligt een testament. Een testament werkt op het moment van overlijden van de testateur. Frank hoopt natuurlijk dat de werking van zijn testament in de verre toekomst ligt, maar vindt het wel fijn als bepaalde zaken na zijn overlijden zijn geregeld. De wet heeft enkele uitgangspunten op het moment van overlijden. Maakt Frank geen testament, dan is het wettelijke erfrecht van toepassing. Het wettelijke erfrecht komt er kortgezegd op neer dat de partner van Frank alles krijgt. De kinderen van Frank krijgen vervolgens hun erfdeel van de partner. Het erfdeel is afhankelijk van de hoeveelheid kinderen die erven. De partner hoeft (in beginsel) de kinderen pas hun erfdeel te geven op het moment dat de partner zelf komt te overlijden. Het wettelijke erfrecht heeft daarmee het ongestoord doorleven van de partner als uitgangspunt. Heeft Frank op het moment van overlijden geen partner of kind(eren), dan gaat alles naar zijn ouders, broer(s) en zus(sen). Frank is het daar wel mee eens, maar wil nog het een en ander regelen met betrekking tot zijn BV. Hij wil namelijk dat zijn zus de BV voortzet op het moment dat hij komt te overlijden. Ook wil hij graag aan de Rechtswinkel Nijmegen-Oost nog een schenking doen, gezien ze hem hebben geholpen bij het oprichten van zijn succesvolle BV. Deze wensen kan Frank in een testament zetten.
APK-keuring
Omdat de inhoud van zowel een levenstestament als een testament sterk afhankelijk is van de omstandigheden op het moment van opmaken, is het verstandig een (levens)testament om de zoveel tijd bij te werken. Zie het als een APK-keuring. Misschien heeft Frank na het opmaken van zijn (levens)testament wel meerdere BV’s opgericht, een dwergpony als huisdier genomen of al zijn wachtwoorden van zijn sociale media veranderd. Kortom, omstandigheden waar hij bij het opmaken van zijn (levens)testament geen rekening mee heeft gehouden. Door het periodiek bijwerken van zijn (levens)testament, kan Frank met een gerust hart verder ondernemen (en paardrijden). Verder zijn de naasten van Frank op de hoogte wat er moet gebeuren, mocht het zover zijn.
Concluderend
Frank is onderhand wel overtuigd geraakt om een levenstestament op te maken. Hij kan zo grip houden op hetgeen hij belangrijk vindt. Daarnaast weten ook zijn naasten wat er moet gebeuren op het moment dat hij zelf zijn belangen niet meer kan behartigen. Verder biedt een testament de oplossing voor zijn wensen op het moment dat hij komt te overlijden. Wel is het verstandig dat Frank zijn (levens)testament om de zoveel tijd APK laat keuren. Voorkom een verassingselement, maak een (levens)testament!
Heb jij net zoals Frank vragen over een (levens)testament? Kom dan vooral langs bij een van onze spreekuren. De medewerkers van Rechtswinkel Nijmegen-Oost helpen je graag verder!
Auteur: Simeon Meelhuijsen