Leontine Niessen was van januari 2015 tot oktober 2016 werkzaam bij Rechtswinkel Nijmegen-Oost. Ze heeft zowel de master European Law (Business Law) als de master Ondernemingsrecht behaald en is inmiddels werkzaam bij de Directie Mededinging en Consumenten van het Ministerie van Economische Zaken. Wij spraken met haar over haar tijd bij de rechtswinkel en haar huidige werkzaamheden.
Wie of wat heeft je ertoe aangezet bij de rechtswinkel te gaan?
Tijdens het studeren wilde ik zo veel mogelijk ervaring opdoen, zodoende kwam ik terecht bij de Rechtswinkel Nijmegen-Oost. Uiteindelijk ben ik langer dan anderhalf jaar bij de rechtswinkel gebleven. Dat kwam voornamelijk door de sfeer en de gezelligheid. Het inhoudelijke werk is erg belangrijk, maar de sfeer is dat net zo.
Waarom heb je de keuze gemaakt om eerst bij de Rechtbank Gelderland te werken? En waarom ben je geswitcht naar de advocatuur en vervolgens naar de overheid?
Wederom om brede ervaring op te doen in verschillende juridische functies. Tijdens mijn studie ben ik daarom als buitengriffier begonnen bij rechtbank Zutphen via een vriend die daar al werkte. Daarnaast heb ik ook een aantal stages in de advocatuur gelopen en bestuurservaring opgedaan. Nadat ik mijn studie had afgerond, leek het me leerzaam om in de advocatuur te beginnen en daarna verder te kijken. De advocatuur vond ik heel leuk, maar in mijn tijd bij BarentsKrans kwam ik erachter dat je zoveel meer opties hebt dan alleen de advocatuur of de rechterlijke macht. Om die reden wilde ik ook andere dingen proberen. Op die manier ben ik bij het ministerie terechtgekomen, iets totaal anders. Dat was wel even wennen in het begin. Waar je in de advocatuur één belang verdedigt, probeer je bij het ministerie alle belangen te verzamelen en kijk je hoe je ze het beste kunt behartigen. Bij een advies aan de bewindspersonen ben je meer bezig met wat objectief de meest wenselijke situatie is’ en het maatschappelijk belang in plaats van het verdedigen van één partij. Die aspecten trekken me erg aan in mijn huidige werk.
Je bent nu (senior) beleidsmedewerker bij de Directie Mededinging en Consumenten. Waarom heb je voor deze functie gekozen en wat doe je daar precies?
In mijn functie houd ik mij voornamelijk bezig met mededingingsbeleid. Ik wist eigenlijk al vanaf het eerste studiejaar dat mededingsrecht en Europees recht mij heel erg aanspreken. Wat ik het mooist vind aan het mededingingsrecht is dat er verschillende actoren samenkomen: marktpartijen die met elkaar concurreren, een overheid die dat in goede banen wil leiden en de consumenten waar je het uiteindelijk allemaal voor doet. Dat samenspel vind ik erg interessant. Als beleidsmedewerker kreeg ik de kans om het mededingingsrecht vanuit een andere actor te bekijken, namelijk vanuit de overheid. Dat leek mij een interessant nieuw perspectief.
In mijn werkzaamheden heb ik veel te maken met de Europese Commissie (hierna: de Commissie), omdat mededingingsrecht voornamelijk Europese regelgeving betreft. Als die regelgeving wordt herzien bepalen we het EZ standpunt, stemmen we dit af met de bewindspersonen en brengen we dit naar voren in de onderhandelingen met de Europese Commissie. Die onderhandelingen vinden bijvoorbeeld plaats in een Advisory Committee waar alle lidstaten aan deelnemen. Op nationaal niveau denken wij mee over hoe je alle belangen die spelen in het mededingingsrecht naar voren kunt laten komen en welke keuzes in dit kader gemaakt kunnen worden bij de wetsvoorstellen. Dat is natuurlijk afhankelijk van welke wetsvoorstellen er lopen en of er marktordeningsvraagstukken zijn waar mededingingsregelgeving van belang is.
Wat ik verder niet wist voordat ik begon met werken voor het ministerie, is dat de beleidsmedewerkers best dicht bij de bewindspersonen staan. Wanneer een bewindspersoon in de kamer een inhoudelijke vraag beantwoordt, zijn wij (de ambtenaren in de ambtenarenkamer ernaast) het bijvoorbeeld die meestal de antwoorden formuleren. Onze werkzaamheden gaan overigens gewoon door, ook nu het kabinet demissionair is. Controversieel verklaarde dossiers moeten we echter links laten liggen.
Hebben de rechtswinkelwerkzaamheden je voorbereid op jouw werkzaamheden in de praktijk?
Hetgeen wat ik heb geleerd bij de rechtswinkel en nog steeds van pas komt, is het vertalen van het juridische verhaal naar de niet-juridische wereld. Juridische concepten die voor ons als juristen begrijpelijk en vanzelfsprekend zijn, zijn dat voor anderen totaal niet. Een voorbeeld vanuit mijn praktijk is de kamerbrieven die op B1-niveau Nederlands moeten worden opgesteld. Dat is bij mededingingsrecht nog best een uitdaging, aangezien je veel ingewikkelde concepten in makkelijk taalgebruik, maar nog wel juridisch kloppend, moet opschrijven. Daarnaast heeft het schrijven van adviezen mij ook heel erg geholpen bij het opstellen van stukken in zijn algemeen. Met name wat betreft de structuur en begrijpelijkheid van de tekst.
Wat zou je graag aan de huidige rechtswinkeliers willen meegeven?
Geniet van je studententijd en doe veel ervaring op. Kijk vooral rond in de praktijk. Er is namelijk veel mogelijk met een juridische opleiding. Ik kan overigens ook iedereen aanraden om in het buitenland te studeren. Door al die ervaring op te doen kom je erachter waar jij het beste past. Het moet overigens niet alleen inhoudelijk leuk zijn, leuke collega’s zijn ook erg belangrijk. Wat betreft de rechtswinkel: blijf het gezellig hebben met elkaar!
Wat zou je studenten willen meegeven die later ook voor de overheid willen werken?
Stagelopen is hiervoor de beste optie of het rijkstraineeship als je (bijna) bent afgestudeerd. Je hebt bij ons op de ministeries verschillende stagemogelijkheden. Je kunt eventueel ook stagelopen bij ambassades in het buitenland.
Wat zou je nog in de toekomst willen doen?
Het zijn van rechter lijkt me erg leuk om te doen, maar ik vind mezelf daarvoor nog iets te jong. Ik wil eerst nog wat meer ervaring opdoen. Ik zie dat nu dus nog niet voor me, maar je weet natuurlijk nooit wat er op je pad komt. Het lijkt mij ook interessant om in Brussel te werken, maar dan moet ik natuurlijk wel gaan verhuizen. Brussel is ook weer een hele andere wereld dan hier in Den Haag.
Auteurs: Avalanche Straal, Rabia Zararsiz, Carlo olde Hanhof en Simeon Meelhuijsen